ایجاد محیط امن خانوادگی: نقش احترام، كیفیت زمان و پیشگیری از اعتیادهای رفتاری

به گزارش روابط عمومی رادیو ایران، برنامه خانه و خانواده به موضوع حیاتی ایجاد محیط امن خانوادگی پرداخت. این برنامه با تمركز بر روابط خانوادگی، روانشناسی تربیتی و چالش‌های زندگی مدرن، راهكارهایی عملی برای والدین ارائه می‌دهد. یكی از مهم‌ترین اصول مطرح‌شده، احترام متقابل به عنوان پایه امنیت عاطفی خانواده است. احترام به معنای به‌رسمیت شناختن هر عضو خانواده به عنوان یك فرد مستقل با هویت شنیده شدن نظرات او، مشاركت در تصمیم‌گیری‌ها و تأمین حداقل نیازهایش با توجه به توان مالی و زمانی است.
مجریان برنامه تأكید كردند كه در دنیای پرشتاب امروز، والدین اغلب با فشارهای كاری و دغدغه‌های ذهنی مواجه هستند و زمان محدودی برای فرزندان دارند. با این حال، تأكید بر كیفیت زمان به جای كمیت، كلید موفقیت است. نقل شد كه در گذشته، كمیت زمان حضور والدین معیار امنیت فرزند تلقی می‌شد، اما امروزه كیفیت روابط اهمیت بیشتری دارد. برای مثال، دو ساعت حضور واقعی مانند تماشای فیلم با هم، پاسخ به سؤالات، مشاركت در فعالیت‌ها یا گوش سپردن به درددل‌ها می‌تواند نیازهای عاطفی كودك را برآورده كند. خانه باید مكانی برای ریكاوری و بهبود حال باشد، نه برون‌ریزی خستگی‌های روزانه؛ جایی كه والدین با روابط كیفی، خستگی‌های خود را كاهش دهند تا روز بعد را با انرژی بیشتری آغاز كنند.
یكی از چالش‌های برجسته، رفتار قیاس‌گرایانه نوجووانان است. فرزندان اغلب با مشاهده روابط آزادانه همسالان مانند رفتن به كافی‌شاپ یا گردش با دوستان بدون حساسیت والدین مادر یا پدر خود را مورد انتقاد قرار می‌دهند: چرا تو اینقدر گیر می‌دهی؟ این قیاس‌ها می‌تواند به از دست دادن كنترل، ترشرویی، اختلاف و آسیب به روابط منجر شود. كارشناسان توصیه كردند كه والدین با زبان بدن مثبت و بدون گاردگیری، این موقعیت‌ها را مدیریت كنند. بذاشتن فرزند به مقایسه ضرری ندارد، اما تحقیر یا واكنش تند، چرخه منفی را تشدید می‌كند و مقایسه‌ها را افزایش می‌دهد.
برنامه به تهدید رو به رشد اعتیادهای رفتاری نیز پرداخت؛ الگوهایی كه با سرعت اعتیاد به مواد، عملكرد فرد را مختل می‌كنند. اعتیادهای رفتاری شامل الگوهای وسواسی و زمان‌بر مانند اعتیاد به اینترنت، فضای مجازی، وب‌گردی، پرخوری عصبی، بازی‌های كامپیوتری (گیمینگ) و حتی بیدار ماندن تا دیروقت است. این رفتارها كه اغلب عادی جلوه می‌كنند، نیاز به توجه جدی خانواده‌ها دارند، زیرا رقابت سختی با اعتیادهای سنتی ایجاد كرده‌اند. مجریان هشدار دادند كه عدم مدیریت این اعتیادها، امنیت عاطفی خانواده را تهدید می‌كند و والدین باید با نظارت آگاهانه و روابط كیفی، از آن پیشگیری كنند.
در این برنامه، بر لزوم تغییر نگرش والدین تأكید شد: خانه محیطی برای امنیت عاطفی است، نه تخلیه فشارها. با احترام به استقلال فرزندان، تأمین نیازها، گذراندن زمان كیفی و مدیریت قیاس‌ها، می‌توان از اعتیادهای رفتاری جلوگیری كرد. این راهكارها نه تنها روابط را تقویت می‌كنند، بلكه فرزندان را به افرادی ایمن و متعادل تبدیل می‌سازند. برنامه خانه و خانواده با ارائه چنین مباحثی، والدین را به بازنگری در الگوهای تربیتی دعوت می‌كند و ابزارهایی برای ساخت خانواده‌ای سالم فراهم می‌آورد.
خانه و خانواده رادیو ایران روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت 9 تا 10 پخش می‌شود.