سازمان فضایی ایران از پرتاب سه ماهواره بومی تصویربرداری ظفر 2، كوثر 1.5 و پایا (طلوع 3)در هفتم دیماه با ماهوارهبر سایوز روسی خبر داد؛ رویدادی كه رقابت دانشگاهی، دولتی و خصوصی را در اكوسیستم فضایی كشور برجسته میسازد و كاربردهای گستردهای در مدیریت منابع، كشاورزی و محیط زیست به همراه دارد
به گزارش روابط عمومی رادیو ایران در گفتوگوی تلفنی رادیو ایران با دكتر حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران، جزئیات پرتاب سه ماهواره بومی ایرانی در تاریخ هفتم دیماه (16 و 48 دقیقه) با ماهوارهبر سایوز روسی اعلام شد. این ماهوارهها شامل نمونه دوم ماهواره ظفر، نمونه دوم ماهواره كوثر تحت عنوان كوثر 1.5 و ماهواره پایا (یا طلوع 3) هستند كه همگی از نوع ماهوارههای تصویربرداری و سنجش از دور محسوب میشوند. این پرتاب، نقطه عطفی در پیشرفت فناوری فضایی كشور به شمار میرود و پس از تزریق موفق به مدار خورشید-همغُن، دادههای ارزشمندی برای حوزههای مختلف اقتصادی و مدیریتی تولید خواهد كرد.
دكتر سالاریه با تشریح مشخصات فنی هر ماهواره، بر تنوع و دقت بالای آنها تأكید كرد. ماهواره ظفر 2، محصول گروه دانشگاه علم و صنعت و پژوهشگران فضای ایران، دارای دقت تصویربرداری حدود 15 متر در طیف رنگی است. ماهواره پایا (طلوع 3)، با دقت 10 متر در طیف رنگی و 5 متر در حالت سیاهوسفید، از طریق پردازش و تلفیق دادهها به دقت 5 متر رنگی و حتی تا 3 متر با پردازش پیشرفته دست مییابد. ماهواره كوثر 1.5، طراحی و ساختهشده توسط شركت خصوصی امید فضا، قابلیت تصویربرداری با دقت بهتر از 5 متر (حدود 4 متر) در طیف رنگی را داراست. این سه ماهواره با سه دیسیپلین مدیریتی متفاوتدانشگاهی، دولتی و خصوصیساخته شدهاند و رقابت جذابی را در اكوسیستم فضایی ایران رقم زدهاند.
رئیس سازمان فضایی ایران خاطرنشان كرد كه هرچند اكوسیستم فضایی كشور هنوز در مقیاس بزرگ نیست و شركتهای فعال اغلب با همكاری یكدیگر عمل میكنند، اما این رقابت سالم میان بخشهای مختلف، انگیزهای برای پیشرفت و نوآوری ایجاد كرده است. وی افزود: این پرتاب، نمادی از همافزایی در صنعت فضایی است و نشاندهنده بلوغ فناوری سنجش از دور در ایران میباشد.
كاربردهای این ماهوارهها پس از تثبیت عملیات در مدار و تأیید عملكرد، بسیار متنوع خواهد بود. دادههای حاصل از آنها در مدیریت منابع آب، كشاورزی، محیط زیست، بهروزرسانی نقشههای توپوگرافی و سنجش تغییرات كاربری اراضی مورد استفاده قرار میگیرد. دكتر سالاریه بر ارزش اقتصادی حوزه فضایی تأكید ورزید و اظهار داشت: هر واحد سرمایهگذاری در این صنعت، تا 10 برابر یا حتی 30 برابر ارزش افزوده مستقیم و غیرمستقیم ایجاد میكند. برای نمونه، مدیریت دقیق منابع آب و كشاورزی، شناسایی معادن، نظارت بر تغییرات اراضی و تولید محصولات اطلاعاتی قابل فروش، بهرهوری اقتصادی را افزایش میدهد.
وی توضیح داد كه ظرفیت تصاویر خام یك ماهواره، در صورت بهرهبرداری كامل، 2 تا 3 برابر هزینه ساخت آن ارزش فروش دارد. با اعمال پردازشهای تكمیلی و تولید گزارشهای تحلیلی، این ارزش افزوده چند برابر میشود و خدمات نوینی برای مشتریان فراهم میآورد. در حوزه كشاورزی، برآورد دقیق سطح زیر كشت محصولات استراتژیك، از خروج بیرویه ارز در واردات جلوگیری كرده و برنامهریزی صادرات را پیش از برداشت محصول تسهیل میكند. این رویكرد نه تنها بهرهوری را ارتقا میبخشد، بلكه مبنایی برای اقتصاد دانشبنیان فضایی در كشور ایجاد مینماید.
پرتاب این ماهوارهها در حالی انجام میشود كه صنعت فضایی ایران با چالشها و فرصتهای متعددی روبرو است. همكاری با ماهوارهبر سایوز روسی، گامی استراتژیك برای دسترسی به مدارهای پیشرفته محسوب میشود و موفقیت آن، اعتمادبهنفس ملی را در فناوریهای بومی تقویت خواهد كرد. سازمان فضایی ایران همچنین بر لزوم حفاظت از دادهها و توسعه زیرساختهای پردازشی تأكید دارد تا حداكثر بهره از این ظرفیتها برداشت شود.
این رویداد، دستاورد دیگری از تلاشهای بیوقفه دانشمندان و مهندسان ایرانی است كه علیرغم محدودیتها، ایران را در نقشه جهانی سنجش از دور قرار میدهد. رادیو ایران با پوشش مستمر اخبار فضایی، مخاطبان را در جریان پیشرفتهای علمی كشور قرار میدهد و این پرتاب را به عنوان نمادی از خودباوری ملی گرامی میدارد.