به گزارش روابط عمومی رادیو ایران، برنامه ایران امروز با موضوع انرژی‌های نو: جایگزینی برای ناترازی انرژی میزبان دكتر محمدنژاد و دكتر علی مرادی، كارشناسان برجسته حوزه انرژی شد. بحث بر ضعف‌های توسعه انرژی تجدیدپذیر در كشور تمركز داشت، جایی كه علی‌رغم پتانسیل بالا، اجرای برنامه‌ها ناپایدار مانده است.
مجری برنامه تأكید كرد: انرژی‌های نو مورد توجه قرار گرفته، اما ضعف‌هایی مانند نبود استراتژی شفاف و پایدار وجود دارد.در كشورهای موفق، هدف‌گذاری‌های عددی، زمان‌دار و الزام‌آور حاكم است: آلمان 80% برق تجدیدپذیر تا 2030، چین برنامه پنج‌سالهبا ظرفیت مشخص، و دانمارك 100% برق تجدیدپذیر تا همان سال. در ایران، اهداف اعلام می‌شود، اما پایداری زمانی و اجرایی ندارند.
دكتر محمدنژاد با یادآوری تاریخچه، گفت: 34-35 سال پیش، پس از زلزله رودبار، اولین توربین‌های بادی در منجیل و لوشان نصب شد؛ زمانی كه چین هنوز برنامه‌ای نداشت. این هوشمندی اولیه بود.او انتقاد كرد: ما طرح‌های كلان داریم – مانند توسعه پایدار انرژی از دانشگاه‌ها – اما سلیقه دولت‌ها اجرای آن را 100% یا صفر می‌كند. سرمایه‌گذار خصوصی نمی‌تواند ریسك كند؛ افق روشن، ضمانت اجرا، تأمین مالی و نقشه راه لازم است.
دكتر مرادی راهكارها را در دو محور تشریح كرد. نخست، تصمیم دولت برای واردات پنل توسط ساتبا (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر) با منابع صندوق توسعه ملی برای 7000 مگاوات نیروگاه خورشیدی جدید. تصمیم عالی بود، اما اجرا ضعیف ماند.از 2 میلیارد دلار مورد نیاز، كمتر از 1 میلیارد (500 میلیون دلار طبق برخی گزارش‌ها) تأمین شد. نتیجه؟ به جای 7000 مگاوات تا پایان سال، تنها 500 مگاوات محقق شد. اكنون 3000 نقطه نیروگاه خورشیدی داریم، اما رشد ناكافی است. 90% سبد برق ایران به سوخت‌های فسیلی (گاز، گازوئیل، مازوت) وابسته است و برنامه هفتم بر افزایش سهم تجدیدپذیرها تأكید دارد.
مرادی افزود: حتی منابع تأمین‌شده، پیشرفت پروژه‌ها را نداشت؛ ساتبا باید همت كند و بانك مركزی را برای تأمین كامل منابع تحت فشار قرار دهد.محور دوم، نیروگاه‌های كوچك‌مقیاس خانگی و سقفی است. كشورهای پیشرو از پنل‌های خانگی شروع كردند، اما ما جذابیت مالی نداشتیم.خرید تضمینی برق توسعه نیافت. راهكار جدید: شركت‌های تجمیع‌كنندهكه پنل‌های خرد خانگی را جمع‌آوری و از طریق بورس انرژی می‌فروشند. ساتبا اخیراً آیین‌نامه آن را ابلاغ كرده؛ اجرای سریع آن جهش ایجاد می‌كند.
كارشناسان بر ناترازی انرژی به عنوان چالش كلان اقتصادی تأكید كردند. جهان در 2024، 90% نیروگاه‌های جدید را تجدیدپذیر ساخت (70-75% خورشیدی) به دلیل سقوط قیمت پنل‌ها. ایران با تأخیر وارد شد، اما عزم جدی دارد. چالش‌ها: ناپایداری سیاست‌ها، كمبود منابع مالی، و عدم جذابیت برای بخش خصوصی. راه‌حل‌ها: تضمین خرید 20 ساله برق، معافیت‌های مالیاتی، تسهیلات بانكی، و اولویت‌بندی كوچك‌مقیاس‌ها.
دكتر محمدنژاد هشدار داد: سرمایه‌گذاری خصوصی بدون افق بلندمدت نمی‌آید.مرادی پیشنهاد داد: ساتبا متولی واردات باشد، اما اجرای آیین‌نامه تجمیع‌كننده‌ها اولویت گیرد.پتانسیل ایران عظیم است: 300 روز آفتابی، بادهای قوی، و موقعیت جغرافیایی ایده‌آل. تحقق 10% ظرفیت خورشیدی (60 هزار مگاوات) ناترازی را حل می‌كند و صادرات برق را ممكن می‌سازد.این بحث نشان داد انرژی نو از حالت فانتزیبه ضرورت اقتصادی تبدیل شده. با استراتژی پایدار، ایران می‌تواند صادركننده منطقه‌ای شود.
ایران امروز را شنبه تا چهارشنبه ساعت 12:40 تا 13:30 از رادیو ایران بشنوید.