پایاننامههای دانشگاهی باید به نیاز واقعی كشور وصل شوند
در هفته پژوهش، معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری ریاستجمهوری با حضور در گفتوگوی ویژه رادیو ایران تأكید كرد كه كیفیت پایاننامهها زمانی ارتقا مییابد كه پژوهشها تقاضامحور شوند و به نیازهای واقعی دستگاهها و صنایع پاسخ دهند. او از سامانههای ملی ساتع و نان بهعنوان زیرساختهای دائمی عرضه و تقاضای پژوهش نام برد و گفت این سامانهها عدالت پژوهشی را در سراسر كشور برقرار كردهاند.
به گزارش روابطعمومی رادیو ایران، در ویژهبرنامه هفته پژوهش، دكتر مهدی پاكزاد معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری ریاستجمهوری، با حضور تلفنی در برنامه، به تشریح مهمترین چالشها و تحولات حوزه پژوهش كشور پرداخت و تأكید كرد كه پایاننامهها باید از كتابخانهها بیرون بیایند و به نیازهای واقعی جامعه و صنعت متصل شوند.در ابتدای برنامه، مجری با اشاره به آسیبهایی همچون كپیكاری پایاننامهها، سفارشنویسی، و استفاده بیرویه از ابزارهای هوش مصنوعی مانند چت جی پی تی، ضرورت بازنگری در مسیر پژوهش دانشگاهی را مطرح كرد. او گفت: پایاننامه باید دانشجو را پژوهشمحور تربیت كند، نه اینكه صرفاً یك متن تولیدشده برای ارائه باشد.دكتر پاكزاد در پاسخ به پرسش درباره كیفیت پایاننامهها در سالهای اخیر گفت:
راه ارتقای كیفیت، تقاضامحور كردن پژوهش است. اگر پایاننامهها بر اساس نیازهای واقعی دستگاههای اجرایی، شركتهای تولیدی و بخش خدمات تعریف شوند، هم دانشجو كار مفید انجام میدهد و هم یك مسئله واقعی حل میشود.وی با اشاره به اقدامات وزارت علوم افزود: برای اساتید و دانشجویانی كه پایاننامه را بر اساس نیازهای ثبتشده انتخاب كنند، مشوقهای مشخصی در نظر گرفته شده است.معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، دو سامانه مهم را معرفی كرد: سامانه ساتع (سامانه عرضه و تقاضای پژوهش و فناوری) وسامانه نان (سامانه ایده و نیاز).وی توضیح داد: در سامانه ساتع، نیازهای دستگاهها همراه با اعتبار مالی ثبت شده و پژوهشگران میتوانند برای انجام پروژهها پیشنهاد ارسال كنند. این سامانه 24 ساعته فعال است و پژوهشگر از هر نقطه كشور میتواند وارد بازار پژوهش شود.پاكزاد تأكید كرد كه این سامانهها عدالت پژوهشی را محقق كردهاند. ممكن است پژوهشگر در سیستانوبلوچستان باشد و كارفرما در خراسان رضوی یا تهران. سامانهها این فاصله را از بین بردهاند.وی همچنین از برگزاری هفتمین دوره نمایشگاه تستا در هفته پژوهش خبر داد و گفت: در این نمایشگاه، نیازهای واقعی دستگاهها پس از چند ماه تدقیق، به پژوهشگران ارائه میشود و امكان مذاكره و انعقاد قرارداد فراهم است.یكی از نكات مهم گفتوگو، اشاره به پژوهشگر مستقل بود. پاكزاد گفت: در دنیا پژوهشگری یك شغل است. ما نیز آییننامهای تصویب كردیم تا افرادی كه عضو هیئت علمی یا كارمند نیستند اما توان پژوهش دارند، بهعنوان پژوهشگر مستقل شناخته شوند. این افراد پس از ارزیابی، كد پژوهشگری دریافت میكنند و میتوانند:- پروژه پژوهشی بگیرند .در دانشگاهها تدریس كنند . راهنمای پایاننامه باشند . وی این اقدام را یكی از تأكیدات جدی دولت و شورای عالی علوم دانست.
پاكزاد با اشاره به تأكیدات اسناد بالادستی گفت: علوم انسانی و علوم پایه زیرساخت سایر علوماند. ما از دستگاهها خواستهایم كه حتماً در این دو حوزه نیز پروژه تعریف كنند، چون بسیاری از مسائل سختافزاری ریشه در مسائل نرمافزاری و انسانی دارد.