چالش فرسودگی ناوگان و فرصتهای ترانزیتی ایران؛ جزئیات برنامههای حملونقل جادهای در «نمودار» رادیو ایران
همزمان با روز حملونقل، برنامه «نمودار» رادیو ایران در گفتوگویی با مدیركل دفتر حملونقل كالای سازمان راهداری و حملونقل جادهای، به بررسی وضعیت ناوگان باری كشور، فرسودگی كامیونها، برنامههای اسقاط و نوسازی، جایگاه ایران در ترانزیت منطقهای و اثر سیاستهای سوخت بر فعالیت رانندگان پرداخت.
به گزارش روابط عمومی رادیو ایران، برنامه «نمودار» در ویژهبرنامه روز حملونقل، با هدف بررسی آخرین وضعیت حملونقل جادهای كشور و نقش آن در توسعه اقتصادی، میزبان مدیركل دفتر حملونقل كالای سازمان راهداری و حملونقل جادهای بود. در این گفتوگو، مهمترین چالشها و برنامههای پیشروی بخش حملونقل كالا به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفت.در ابتدای این گفتوگو، به جایگاه ایران در كریدورهای ترانزیتی منطقه اشاره شد. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب، از ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به یكی از قطبهای ترانزیت منطقه برخوردار است، اما به گفته مدیركل دفتر حملونقل كالای سازمان راهداری، سهم كشور از بازار ترانزیت منطقهای هنوز متناسب با این ظرفیت نیست. عواملی همچون محدودیتهای بینالمللی، تحریمها، مشكلات زیرساختی و برخی چالشهای داخلی از جمله دلایل عقبماندگی ایران در رقابت با كشورهایی مانند تركیه و جمهوری آذربایجان عنوان شد.یكی از مهمترین محورهای این گفتوگو، وضعیت ناوگان باری جادهای كشور بود. بر اساس توضیحات ارائهشده، میانگین سن ناوگان باری كشور در حال حاضر به حدود 18.5 سال رسیده است. اگرچه این رقم نسبت به سالهای گذشته كاهش یافته، اما همچنان تعداد قابل توجهی از كامیونها و كشندههای فعال در كشور فرسوده محسوب میشوند. به گفته این مقام مسئول، بیش از 120 هزار دستگاه ناوگان باری با سن بالاتر از حد فرسودگی تعیینشده، همچنان در چرخه حملونقل داخلی فعالیت دارند؛ موضوعی كه علاوه بر كاهش بهرهوری، پیامدهایی همچون افزایش مصرف سوخت، آلودگی هوا و بالا رفتن احتمال بروز حوادث جادهای را به همراه دارد.در ادامه تأكید شد كه طی سالهای اخیر، ورود ناوگان جدید به چرخه حملونقل كشور افزایش یافته است. تنها در هشت ماهه امسال، با وجود خروج حدود 7 هزار دستگاه ناوگان از چرخه فعالیت، تعداد ناوگان فعال نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است. با این حال، مدیركل دفتر حملونقل كالای سازمان راهداری هشدار داد كه افزایش صرف تعداد ناوگان بدون تناسب با میزان تقاضای حمل كالا، میتواند مشكلاتی همچون ناترازی عرضه و تقاضا، كاهش بهرهوری و دشواری در توزیع عادلانه بار را به دنبال داشته باشد.
موضوع اسقاط ناوگان فرسوده، بخش مهم دیگری از این گفتوگو را تشكیل داد. بر اساس توضیحات ارائهشده، در قانون برنامه هفتم توسعه كشور، الزام اسقاط یك دستگاه ناوگان فرسوده به ازای واردات هر دستگاه كامیون یا كشنده جدید پیشبینی شده است. این الزام با هدف كنترل تعداد ناوگان، كاهش سن میانگین ناوگان فعال و جلوگیری از تشدید ناترازی در بازار حملونقل طراحی شده است. همچنین به ظرفیتهای پیشبینیشده در قانون هوای پاك اشاره شد كه میتواند امكان خروج ناوگان فرسوده از چرخه حملونقل را حتی بدون جایگزینی فراهم كند.
در بخش دیگری از این گفتوگو، تأثیر قیمت سوخت بر فعالیت رانندگان و شركتهای حملونقل مورد بررسی قرار گرفت. مدیركل دفتر حملونقل كالای سازمان راهداری با اشاره به پایین بودن قیمت گازوئیل در بخش حملونقل سنگین، تأكید كرد كه نرخ فعلی سوخت با قیمت واقعی فاصله زیادی دارد. با این حال، وی تصریح كرد كه هرگونه اصلاح قیمت سوخت باید همراه با در نظر گرفتن سهم آن در قیمت تمامشده حملونقل و حمایت از فعالان این بخش انجام شود تا فشار مضاعفی به رانندگان وارد نشود.در پایان این گفتوگو تأكید شد كه توسعه حملونقل جادهای، نوسازی ناوگان، كاهش فرسودگی، افزایش ایمنی و بهرهوری و تقویت جایگاه ایران در ترانزیت منطقهای، نیازمند نگاه جامع، هماهنگی میان دستگاههای مختلف و اجرای دقیق قوانین بالادستی است. برنامه «نمودار» رادیو ایران با پرداختن به این موضوعات، تلاش دارد نقش حملونقل را بهعنوان یكی از اركان اصلی توسعه اقتصادی كشور برای مخاطبان تبیین كند.