یلدا روی موج همدلی

معاون صدا در یادداشتی به بهانه شب یلدا نوشت: یلدا تلاقی سنت، خانواده و روایت است و نقشی فراتر از سرگرمی دارد.

شب یلدا در فرهنگ ایرانی صرفاً یك مناسبت آیینی نیست؛ یلدا نقطه تلاقی سنت، خانواده و روایت است. شبی كه در آن «باهم‌بودن» معنا پیدا می‌كند و انتقال تجربه، خاطره و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر اتفاق می‌افتد. در چنین شبی، رسانه‌ای مانند رادیو كه اساس آن بر صدا، روایت و تخیل شنیداری بنا شده، نقشی فراتر از سرگرمی بر عهده دارد؛ نقشی فرهنگی، اجتماعی و حتی هویتی.

1404/09/29
|
09:53
|

رادیو از نخستین روزهای شكل‌گیری خود، رسانه خانواده بوده است. رسانه‌ای كه نه نیازمند تصویر است و نه وابسته صددرصد به تمركز كامل مخاطب؛ می‌تواند همزمان با زندگی جاری شود و در عین حال، پیوند بسازد. شب یلدا فرصتی استثنایی برای بازخوانی همین كاركرد است. در معاونت صدا، برنامه‌ریزی ویژه برای یلدا نه از سر مناسبت‌محوری، بلكه بر اساس یك نگاه تحلیلی به نیاز امروز خانواده ایرانی صورت گرفته است؛ نیازی به گفت‌وگو، همدلی و تجربه جمعی شنیدن.

برنامه‌های یلدایی رادیو بر تنوع استوارند، اما این تنوع هدفمند است. قصه، شعر، موسیقی، گفت‌وگوهای خانوادگی، روایت آیین‌های محلی و مشاركت مخاطبان، اجزایی هستند كه در كنار هم یك كل منسجم را شكل می‌دهند. قصه‌گویی در یلدا، صرفاً بازگشت به نوستالژی نیست؛ یادآوری قدرت روایت در ساختن پیوندهای عاطفی است. شعر، به‌ویژه شعر كلاسیك ایرانی، پلی است میان گذشته و امروز و موسیقی، زبانی مشترك برای احساسات نسل‌های مختلف.

از منظر رسانه‌ای، رادیو در شب یلدا تلاش می‌كند «تجربه شنیداری مشترك» خلق كند. در زمانی كه مصرف رسانه‌ای اغلب فردی و مبتنی بر صفحه‌های شخصی شده، بازگرداندن مخاطب به یك تجربه جمعی اهمیت دوچندان دارد. خانواده‌ای كه دور هم نشسته و به یك برنامه رادیویی گوش می‌دهد، ناخودآگاه وارد گفت‌وگو می‌شود؛ خاطره تعریف می‌كند، شعر را ادامه می‌دهد و با موسیقی هم‌صدا می‌شود. این همان نقطه‌ای است كه رسانه از یك ابزار اطلاع‌رسانی به یك كنش اجتماعی تبدیل می‌شود.

در طراحی ویژه‌برنامه‌های یلدایی، توجه به همه گروه‌های سنی یك اصل اساسی بوده است. كودك، نوجوان، جوان و سالمند هركدام سهمی از آنتن دارند، اما نه به‌صورت جزیره‌ای؛ بلكه در كنار هم. این هم‌نشینی نسلی، بازتابی از فلسفه خود یلداست. رادیو می‌كوشد فضایی بسازد كه در آن، نسل‌ها نه در برابر هم، بلكه در كنار هم شنونده باشند.

از سوی دیگر، مشاركت مخاطب یكی از اركان اصلی برنامه‌های یلدایی رادیو است. پیام‌ها، تماس‌ها، خاطره‌گویی‌ها و روایت‌های مردمی، آنتن را از حالت یك‌سویه خارج می‌كند و به آن جان اجتماعی می‌بخشد. این مشاركت نشان می‌دهد كه رادیو هنوز هم رسانه اعتماد است؛ رسانه‌ای كه مردم صدای خود را به آن می‌سپارند.

شب یلدا برای رادیو، آزمونی برای وفاداری به مأموریت اصلی‌اش است؛ اینكه در بزنگاه‌های فرهنگی، كنار مردم بایستد و به تقویت پیوندهای انسانی كمك كند. ما باور داریم اگر رادیو بتواند در بلندترین شب سال خانواده‌ها را چند دقیقه بیشتر دور هم نگه دارد، به رسالت رسانه‌ای خود عمل كرده است. یلدا می‌گذرد، اما اثر صدا می‌ماند؛ صدایی كه شنیده شد، فهمیده شد و به خاطره جمعی تبدیل شد.

دسترسی سریع